Her çocuk özeldir. Algı farklılıklarına göre dünyayı kendi açılarından anlayarak o çerçevede başarı gösterirler. Çocuklar genelde derslerinde üstün başarı sergiliyorsa, ödevlerini zamanında ve eksiksiz yapıyorsa, istenileni düzgün bir şekilde öğreniyor ve yerine getiriyorsa öğretmenleri ve aileleri tarafından üstün yetenekli olarak görülürler. Ancak bu her zaman doğru bir çıkarım olmaz. Bu tür becerilere sahip olan çocuklar üstün yetenekli olmaktan çok parlak çocuklar olarak adlandırılmaktadır.
Parlak çocuklar, bilgiyi olduğu gibi alan, ödevlerini düzenli yapan, çalışmayı ve okulunu seven çocuklardır. Bu gruptaki çocukların IQ seviyeleri yaşlarına göre yüksek olabilir. Bu nedenle üstün zekalı çocuklarla karıştırılabilirler. Aşağıdaki tabloda parlak çocuk ile üstün zekalı çocuklara ait özelliklerin bazıları sıralanmıştır.
PARLAK ÇOCUK |
ÜSTÜN YETENEKLİ ÇOCUK |
Cevapları bilir. |
Soru sorar. |
İlgilidir. |
Meraklıdır. |
Eğilimlidir. |
Zihinsel ve fiziksel olarak katılımcıdır. |
Parlak düşünceleri vardır. |
Garip ve saçma düşünceleri vardır. |
Çok çalışır. |
Ortalıkta oynar fakat testlerde iyidir. |
Soruları cevaplandırır. |
Ayrıntıları sorgular. |
Grubun üstündedir. |
Grubun üstündedir. |
İlgiyle dinler. |
Duygusal tepkiler verir ve düşüncelerini söyler. |
Kolay öğrenir. |
Zaten bilir. |
Ustalaşmak için 6-8 tekrar yapar. |
Ustalaşmak için 1-2 tekrar yapar. |
Düşünceleri anlar. |
Soyut düşünür. |
Akranlarından keyif alır. |
Yetişkinleri tercih eder. |
Kolayca kavrar. |
Çıkarımlar yapar. |
Ödevlerini bitirir. |
Projeler tasarlar. |
Alıcıdır. |
Yoğundur. |
Doğru kopyalar. |
Yeni tasarım yapar. |
Okuldan hoşlanır. |
Öğrenmeden hoşlanır. |
Bilgiyi olduğu gibi alır. |
Bilgiyi kendine göre değiştirir. |
Bir teknikerdir. |
Bir yenilikçidir. |
Ezbercidir. |
İyi tahmin edicidir. |
Düzgün ardışık sunumdan hoşlanır. |
Karmaşıklıkla mücadele eder. |
Uyanıktır. |
Sinsi bir gözlemcidir. |
Kendi öğrenmesinden hoşnuttur. |
Kendi kendisini eleştirir. |
Not: Bu tablo Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY’ın ‘’Üstün Yetenekli Çocuklar ve Aileleri’’ kitabından alınmıştır.